مطابق ماده (۱) کنوانسیون ۱۹۵۱ ، واژه پناهنده اینطور تعریف می شود :
“به علت ترس موجه از اینکه به علل مربوط به نژاد، مذهب، ملیت، عضویت در گروهای اجتماعی خاص و یا داشتن عقاید سیاسی تحت تعقیب، شکنجه، آزار و اذیت قرار گیرد، در خارج از کشور محل سکونت عادی خود بسر می برد و نمی تواند یا به علت ترس مذکور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد یا در صورتی که فاقد تابعیت است و پس از چنین حوادثی در خارج از کشور محل سکونت دائمی خود بسر می برد، نمی تواند یا به علت ترس مذکور نمی خواهد به آن کشور بازگردد… ”
۲۰ ژوئن روزی محتص به پناهندگان است، پس از جنگ جهانی دوم در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر در پاریس به تصویب رسید . این اعلامیه شامل ۳۰ ماده است که ماده ۱۳ و ۱۴ آن مختص به پناهندگان می باشد. از سال ۲۰۰۱ به بعد نیز سازمان ملل اعلام کرد که این روز «روز جهانی پناهندگان» نام می گیرد.
– ماده ۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر
۱. هر کس حق دارد که در داخل هر کشوری آزادانه عبور و مرور کند و محل اقامت خود را انتخاب کند.
۲. هر کس حق دارد هر کشوری و از جمله کشور خود را ترک کرده یا به کشور خود باز گردد.
– ماده ۱۴ اعلامیه جهانی حقوق بشر
۱. هر کس حق دارد در برابر تعقیب، شکنجه و آزار، پناهگاهی جستجو و در کشورهای دیگر پناه اختیار کند.
۲. در موردی که تعقیب واقعا مبتنی به جرم عمومی و غیر سیاسی یا رفتارهائی مخالف با اصول و مقاصد ملل متحد باشد، نمیتوان از این حق استفاده کرد.